ชนเผ่าม้ง :ครอบครัวและระบบเครือญาติ

 

 ชนเผ่าม้ง :ครอบครัวและระบบเครือญาติ

ระบบเครือญาติของม้งในประเทศไทยตระกูลแซ่ของเผ่าม้งในประเทศไทยจะประกอบด้วย

* ตระกูลแซ่รี ซึ่งจะเป็นม้งเขียว หรือม้งดำ
* ตระกูลแซ่ท้าว เป็นม้งเขียว หรือม้งดำ
* ตระกูลแซ่ย่าง เป็นม้งดำ หรือม้งเขียว
* ตระกูลแซ่ม้า หรือแซ่ห่าง เป็นม้งดำ หรือม้งเขียว
* ตระกลูแซ่วือ เป็นม้งขาว และบางตระกูลแซ่วือ ก็เป็นม้งกัวมะบา
* ตระกูลแซ่ฟ้า เป็นม้งขาวระ
* ตระกูลแซ่ว่าง เป็นม้งขาว และบางตระกูลก็เป็นม้งเขียวหรือม้งดำ

(ตระกูลแซ่รีกับตระกูลแซ่ม้ามีตำนานว่าในอดีตเป็นญาติกัน แต่ด้วยความไม่รู้ของหนุ่มสาว เนื่องจากม้ง ส่วนใหญ่จะอยู่ตามภูเขาใหญ่ และห่างไกลกัน ดังนั้นมีหนุ่มม้งแซ่ม้ามาจีบสาวม้งตระกูลแซ่รี จึงหนีไปอยู่ด้วยกัน พอผู้ใหญ่รู้เรื่องจึงได้เข้าไปกีดกันไม่ให้อยู่ด้วยกัน เนื่องจากเป็นพี่น้องกัน ดังนั้นหนุ่มสาวคู่นี้จึงตัดสินใจหนีไป ตายด้วยกัน แล้วชาวบ้านม้งสองตระกูลได้เข้าไปพบ และจึงนำมาฝังด้วยกันแล้ว จึงห้ามให้สองตระกูลนี้แต่งงานด้วยกัน เนื่องจากเป็นพี่น้องร่วมปู่กับย่าด้วย แต่ปัจจุบันนี้ก็ได้มีสองตระกูลนี้ได้แต่งงานด้วยกัน และก่อนที่จะแต่งงานนั้น ต้องทำพิธีตัดญาติกันก่อน ถึงจะแต่งงานกันได้)
การเรียงลำดับญาติและการเรียกชื่อ     

* เย้อก้ง คือ พ่อของพ่อ
* เย้อ คือ ปู่
* จือ คือ พ่อของสามี
* ปู้ คือ ย่า
* หนาะ คือ แม่ของสามี หรือจะเรียกว่า ปู้ ก็ได้
* เหนาะไต่ คือแม่ของแม่
* จือดั้ง คือพี่ชายของแม่ หรือน้องชายของแม่ก็ได้

การเรียกชื่อญาติทางฝ่ายภรรยา		การเรียกชื่อญาติทางฝ่ายสามี
การเรียกชื่อ	เรียกว่า	การเรียกชื่อ	เรียกว่า
พ่อของภรรยาหรือ พ่อตา	เย้อไต่	ปูของพ่อสามี	เย้อก้ง
แม่ของภรรยาหรือ แม่ยาย	หนาะไต่	พ่อของสามีหรือปู่	จือ
พี่ชายของภรรยา	จือดั้ง	แม่ของสามี	หนาะ
น้องชายของภรรยา	จือดั้ง	พี่ชายของสามี	เหลา (แล้วเรียกชื่อตามคำว่าเหลา)
พี่สาวของภรรยา	ไต่เหลา	น้องชายสามี	จือเจอย (แล้วเรียกชื่อตามคำว่าจือ)
น้องของภรรยา	ไต่รัว	พี่สาวของสามี	ปู้งัน (แล้วเรียกชื่อตามคำว่า ปู้งัน)
พี่สะไภ้ของภรรยา	หนาะดั้ง	น้องสาวของสามี	ปู้งัน (แล้วเรียกชื่อตามคำว่าปู้งัน)
น้องสะใภ้ของภรรยา	หนาะดั้ง