วัฒนธรรมและประเพณีของไทย

  ขึ้นพระธาตุ การขึ้นพระธาตุ คือการทำบุญประการหนึ่งซึ่งตรงกับการไหว้หรือนมัสการพระเจดีย์ โดยเฉพาะเจดีย์ที่ว่ามีพระบรมสารีริกธาตุบรรจุอยู่นั้น ถือว่าเป็นปูชนียสถานที่ควรแก่การเคารพกราบไหว้อันเป็นกริยาบุญ ซึ่งการขึ้นพระธาตุหรือไหว้พระเจดีย์นี้ นอกจากจะเป็นการเดินทางเพื่อไปจาริกแสวงบุญแล้ว พระสงฆ์ที่ปฏิบัติหนักไปทางวิปัสสนาธุระก็นิยมเดินทางธุดงค์ไปนมัสการพระ ธาตุที่สำคัญในที่ต่างๆ ด้วย ในสมัยก่อนบางครั้งพระธาตุอาจถูกทอดทิ้งเพราะภัยสงครามหรือภัยอื่นๆ นักแสวงบุญที่เดินทางไปไหว้พระธาตุก็อาจต้องไปช่วยแผ้วถางทำความสะอาดแก่ องค์พระเจดีย์ตามโอกาสก็มีอยู่บ่อยครั้ง อนึ่ง จากความเชื่อของชาวล้านนาประการหนึ่งคือ ชุธาตุ ซึ่งถือว่าบุคคลที่เกิดมาในปีนักษัตรต่างๆ จะมีเจดีย์องค์หนึ่งเป็นที่พึ่งของตน ทุกคืนเมื่อไหว้พระสวดมนต์แล้วก็จะได้ไหว้พระธาตุซึ่งเป็นที่พึ่งของตนไป ด้วย แม้ไม่ปรากฏที่มาของความเชื่อดังกล่าว แต่ก็เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่าเจดีย์ประจำของแต่ละปีดังนี้ ปีใจ้ คือ ปีชวด ชุธาตุจอมทอง อำเภอจอมทอง เชียงใหม่ ขึ้นพระธาตุวันเพ็ญเดือน ๙ เหนือ ปีเป้า คือ ปีฉลู ชุธาตุลำปางหวง อำเภอเกาะคา ลำปาง ขึ้น...