ประเพณีการสร้าง เสาหงส์ - ธงตะขาบ
ประเพณีการสร้าง เสาหงส์ - ธงตะขาบ ประเพณีการสร้างเสาหงส์นั้น เป็นประเพณีที่พบเห็นได้ทั่วไปตามชุมชนชาวมอญในเมืองไทย ทุกวันนี้ยังพบว่ามีปรากฏในเมืองมอญ(ประเทศพม่า) บ้างไม่ในบางวัด เช่น วัดเกาะซั่ว วัดธอมแหมะซะ เมืองมะละแหม่ง แต่เดิมชาวมอญมีคติการสร้างเสาธง เป็นการสร้างเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า ตามตำนานในพุทธประวัติแต่เดิมที่ว่า มีชาวบ้านป่าที่ยากจนเข็ญใจ ต้องการบูชาพระพุทธคุณ จึงได้กระทำไปตามอัตภาพของตน ด้วยการนำผ้าห่มนอนเก่าๆของตน ผูกและชักขึ้นเหนือยอดเสา และเกิดอานิสงค์ผลบุญ ครั้นสิ้นชีวิตลงได้ไปเกิดเป็นพระราชาผู้มีทั้งรูปสมบัติและทรัพย์สมบัติใน ภพชาติต่อมา จากตำนานดังกล่าวจึงมีประเพณีการสร้างเสาธงสืบมาจนปัจจุบัน “เสา หงส์” สำหรับวัดมอญในเมืองไทยทุกวันนี้ก็ถือว่าเป็นเรื่องธรรมดา มีกันแทบทุกวัด ถึงแม้บางคนจะกล่าวว่า “เสาหงส์” มีแต่ในเมืองไทยเท่านั้น เพราะคนมอญในเมืองไทยสร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงเมืองหงสาวดี เมื่อต้องจากบ้านทิ้งเมืองไปอยู่เมืองไทย และเพิ่งจะมีขึ้นเมื่อราวร้อยกว่าปีมานี้เอง โดยยกเอาบทพระนิพนธ์ของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ที่ตอบถวายพระ บาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ...